Hangi İlaçlar Güneşe Karşı Hassasiyet Yaratır?

Güneş ışığı ve ilaçlarımız arasındaki ilgiden haberdar mıyız?

Yaz aylarında özellikle tatil yapanlar için güneşlenmek olmazsa olmaz bir etkinliktir. Güneşin cildimize ve genel sağlığımıza olan birçok yararı bilinmektedir. Bununla birlikte özellikle belirli saatlerde güneş ışınlarının cildimiz üzerinde zararları da bulunmaktadır. Bundan korunmak için genellikle güneş koruyucu ürünler kullanırız.

Bu genel ve bilinen durumu özetledikten sonra değinmek istediğim asıl konuyu hemen açıklamak istiyorum. Bazı durumlarda, örneğin bazı ilaçları kullanıyorsanız, güneşte bulunmak normalden daha olumsuz sonuçlar doğurabilir.

Bazı ilaçlar ışığa karşı duyarlılık oluşturabilir. Şöyle ki bu ilaçları kullanan kişilerin derileri ışığa karşı daha hassas olur ve güneş ışığına maruziyet sonucunda güneş yanığına benzer belirtiler, kızarıklık veya başka etkiler görülebilir.

Şimdi bu duyarlılığı oluşturabilen bazı ilaç gruplarına göz atalım. İlaç grubunu yazıp yanına parantez içerisinde etken maddeleri yazacağım.

Bazı Antibiyotikler (Siprofloksasin, doksisiklin, levofloksasin, tetrasiklin, ofloksasin, trimetoprim)

Antifungaller (Flusitozin, griseofulvin, vorikonazol)

Antihistaminikler (Setirizin, difenhidramin, loratadin, prometazin, siproheptadin)

Kolesterol Düşürücüler (Simvastatin, atorvastatin, lovastatin, pravastatin)

Diüretikler (Tiyazidler: hidroklorotiyazid, klortalidon, klortiyazid; diğer diüretikler: furosemid, triamteren)

Steroid Olmayan Ağrı Kesici İlaçlar (NSAİİ) (İbuprofen, naproksen, selekoksib, piroksikam, ketoprofen)

Oral Kontraseptifler ve Östrojen

Fenotiyazinler (Trankilizanlar, antiemetikler: örnekler, klorpromazin, flufenazin, prometazin, tiyoridazin, proklorperazin)

Psöralenler (Metoksalen, trioksalen)

Retinoidler (Asitretin, isotretinoin)

Sülfonamidler (Asetazolamid, sülfodiazin, sülfometizol, sülfometoksazol, sülfopiridin, sülfosalazin, sülfozoksazol)

Sülfonilüreler (Glipizid, gliburid)

Kozmetikte Kullanılan Alfa Hidroksi Asitler (AHA'lar)

Bu etken maddeli ilaçlar dışında bir de Sarı Kantaron (Hypericum perforatum) adlı bitkinin toprak üstü kısımlarının zeytinyağı içinde bekletilerek hazırlanan yağı da yara ve yanık gibi olgularda kullanılmaktadır ancak unutulmamalıdır ki bu yağ ışığa karşı duyarlılık oluşturmaktadır. Bu yağı kullanıp güneşe çıkmayınız. 

Diğer bazı bitkilerin de böyle özellikleri bulunmaktadır. Bunları da ekleyerek uzatmayalım. Her zaman söylediğimiz gibi eczacınıza danışmadan asla hiçbir ilacı ya da bitkisel ürünü kullanmayınız. 

Bu noktadayken önemli bir uyarı yapmak zorundayım. Bu etken maddeli ilaçları alan herkes mutlaka bir alerjik sorun yaşamaz hatta bir kez sorun yaşayan birisi bir sonraki ilaç kullanımında aynı sorunu yaşamayabilir. Yani bu ilaçları kullanıyorsanız hemen endişe etmenize gerek yok. Bazı insanlar güneş ışığına duyarlı olabiliyor ve bu duyarlılık ilaçlarla daha da güçlenebiliyor. Eğer bu konuda bir endişeniz varsa basit önlemlerle riski azaltabilirsiniz.

Örneğin;

Saat 10 ile 14 arası güneşe maruz kalmaktan kaçınabilirsiniz.
Geniş spektrumlu yani UV-A ve UV-B ışınlarından sizi koruyabilecek bir güneş koruyucu kullanabilirsiniz. Uzun kollu gömlek ve pantolon giyerek korunabilirsiniz. Unutulmaması gereken bir durum da su ve kumdan yansıyan güneş ışınlarının normalden daha güçlü olduğudur. Buna da dikkat etmek gerekir.

Bu yazının kapsadığı uyarılar Amerikan İlaç ve Gıda dairesinin sitesindeki bir bildiride yer almaktadır. (https://www.fda.gov/drugs/resourcesforyou/specialfeatures/ucm464195.htm)

Herkese güzel bir yaz dönemi dilerim.

Ecz. Fadıl Kaan KURAN